Хрестоматия к учебнику по бретонскому языку

Учебная  хрестоматия  по   бретонскому   языку со словарем. Пособие разработано на кафедре германского языкознания филологического факультета МГУ. Препринт

Хотя с учетом того, как наши браузеры распознают  бретонские  буквы (то есть практически никак),  хрестоматию проще скачать..DOC

Составление А. Р. Мурадовой

© А.Р. Мурадова

© Филологический факультет МГУ имени М. В. Ломоносова

Москва, 2000

Krennlavarennoщ

bet dastumet gant Lukian Kergoat

 

An hini a gign e vaout n’en kav ken da douzaс

Ali ha holen a roer d’an hini a c’houlenn

An danvez dastumet gant ar rastell a yelo buan gant an avel

Bezet du, bezet rous, ar vran a gar he labous, bezet du, bezet gwenn pep gavr a gar he menn

Pa gomzer eus ar bleiz e vez e lost e-kreiz

Gwell eo ur c’had tapet evit teir o redek

Un dervenn a zo start da eeunaс, kentoc’h e torr eget plegaс

Gortozit an noz evit lavaret eo bet kaer an deiz

N’eo ket blev melen ha koantiri eo a laka ar pod da virviс

An neb a zebr an diaoul a dle debriс e gerniel

Al logodenn n’he deus nemet un toull a vez paket buan

N’eo ket a-walc’h daсsal; ret eo paeaс ar soner

N’eus pesk hep drein

Goude c’hoarzhiс e teu gouelaс, goude c’hoari huanadaс

An hini a vale eeun a gav atav ledan e hent

An amzer a dro, an Ankoщ a sko

Ar vag na sent ket ouzh ar stur ouzh ar garreg a raio sur

Ar Bibl Santel

Ar wreg avoultrerez

An testamant nevez

tr.Maodez Glanndour

 

Ha distreiс a reas pep unan d’ar ger. Jezuz avat a yeas da Venez an Olived. Da darzh an deiz e teue d’an Templ hag an holl bobl a zirede d’ e gaout hag aet en e goazez en em lakae da gelenn. Neuze ar Farizianed a zegasas dezhaс ur vaouez bet tapet oc’h ober avoultriezh, o vezaс laket anezhi en he sav e-kreiz an holl, e lavarjont dezhaс «Mestr, ar vaouez-maс a zo bet tapet oc’h ober avoultriezh, ha neuze el Lezenn, Moizez en deus gourc’hemennet dimp labezaс ar merc’hed seurt-se ha te, petra lavarez?»

Komz a raent evel se evit kavout peadra d’e damall. Met Jezuz o stouiс, en em lakaas da skrivaс gant e viz war an douar.

Evel ma raent evel-se goulennoщ outaс, e respontas dezho: «An hini ac’hanoc’h a zo dibec’h, eс da gentaс ra daolo outi ur maen ». Hag e skrive war an douar. Int avat o klevout se en em dennas kuit hini hag hini, ar re goshan da gentaс, ma voe lezet e-unan hag ar wreg en he sav e-kreiz an dud.

Jezuz a zigrommas neuze hag a lavaras dezhi «Maouez, pelec’h emaint? Den ebet en deus da gondaonet?»

Hi a respontas «Den ebet, Aotrou» ha Jezuz da lavarout «Me kennebeut n’az kondaonin ket, hag hiviziken, chom hep pec’hiс»

Spesoщ noz

Erwan Berthoщ

Va moereb Kato Ravet hag a oueze[1] danevelliс flour <...> Kontaс a rae dirazon - me a oa yaouank neuze - e oa bepred eneoщ tud varv, en poan e-barzh garidenn maner Kervode. <...> Meur a hini a zispleg bezaс klevet huanadoщ e donder an toull-maс, ‘lec’h emaс eneoщ mestroщ kozh Kervode o c’hortoz. Bezaс ez eus c’hoazh kannerezed-noz en hor maezioщ. Bezaс ez eus unan all e Pont Milin e Lanvaodez. Pa dremenfet e-kichen ar c’hannerezed-noz, bezit didrouz ha mut, rak mar tireizhit o labour, c’hwi a zleo reiс dezhe skoazhell da weaс ar ganadenn, ha gwazh d’ho tivrec’h. Me am boa ur spont euzhus diouzh ar c’hannerezed-noz pa oan bugel, ha meur a wech d’an abardaez, o tont d’ar gкr gant va saout, em eus redet pa dremenen tost d’ar gwazhioщ da gannaс. Bremaс moarvat me ma-unan a ra dezhe aon, peogwir ne gavan nepred lutin ebet war va hent e-kreiz an teсvalan nozioщ.

A-wechoщ ar spesoщ noz a gemer neuz ul loen <...> E mereuri al Lesac’h en Brelevenez e veve, bremaс ez euz pell amzer, ur vaouez hag a daole dour e laezh he saout a-raok mont d’hen gwerzhaс da varc’had Lannuon. P’arruas er bed all, an Aotrou Doue evit he c’hastizaс diouzh he feiz fall a varnas anezhi da zistreiс d’al Leslac’h e-pad kant vloaz d’ober pinijenn, dindan spes ur giez du vras. Kement den a dremene war hent al Leslac’h etre unnek eur diouzh an noz hag un eur diouzh an noz, a wele ar giez. Tostaat a rae al loen-maс goustadik, ha mar galle en em vountaс etre divharr an tremener, setu-hi o vont gant ar foeltr, ar c’havalier war he c’hein. Ar redadenn a bad div eur d’al lec’hioщ tost d’an dour.

Pezhioщ-C’hoari

Ar goulenn dimeziс

Per GARNAOD

Pezh-c 'hoari berr fentus diwar oberenn Tchйkhov :

" Ur goulenn dimezin ".

Tпud ar c'hoari :

Yann Gerbras : perc'henn, 60 vloaz,

Nolwenn: e verc'h, 30 vloaz,

Erwan Dourlosk : perc'henn, dizimez, 35 bloaz.

An arvest a c'hoarvez e saloсs bras ti Yann Gerbras.

Diviz 1

Emaс Yann Gerbras o lenn ur gazetenn ouzh an daol. Erwan Dourlosk a zeu tre goude bezaс skoet ouzh an nor. Gwisket cheuc 'h eo, manegoщ gwenn, kravatenn, dilhad ger, tog du evel evit un degemer vras.

yann — Deuit tre, Erwan gaezh!

erwan (Tostaat a ra lentik, pasaat div pe deir gwech.— Digarezit, hem! Direnkaс a ran ac'hanoc'h, Aotrou Kerbras! '

yann — O! Setu aman ardoщ, Erwan, mкmes tra, ordinal e rez Tonton Yann ouzhin, ma faotr!

Erwan — Ya! Met setu hiziv n'eo ket heсvel (O trein e dok en e zaouarn.) hem...! Ha petra a nevez gant an eost? Gwelet em eus, en ur zont, emaoc'n boulc'het ganti!

yann — Ha neuze Erwan gaezh, n'eo ket evit komz eus an eost oc'h gwisket evel-se. evelkent? Emaoc'h o vont d'un degemer bennak e ti ar prefed pe an eskob, marteze? N'eo ket pardon Sant Yann hiziv!

erwan — Nann, nann. Met un dra a bouez koulskoude! Hem, hem..! ha gant ho kwiniegi, penaos emaс kont? Diougan ur bloavezh mat a zo moarvat amaс, evel du-maс? (Peukenniс a ra; dezhaс e-unan.) O, diaes, diaes, ar berranal a zo warnon...!

yann — Ya, met, ma filhor, petra a-benn ar fin ac'h eus c'hoant da c'houlenn diganin?... (Dezhaс e-unan.) Moarvat, hemaс a zo deuet d'amprestaс arc'hant diganin. Holа, gwenneg ebet! Netra!

erwan — Hem! Moarvat n'eo ket dellezek! Nann, nann! Re uhel eo ma soсj! Moarvat, fougasiс a ran! Hem!

yann (Dezhaс e-unan.) — Moarvat, arc'hant! Gwennek ebet! Peseurt soсj a zo ganit? 'ta!

erwan — N'ouzon ket ma c'hellan-,

yann — Kerzh war-raok!

erwan — Neuze, peogwir en em anavezomp a-bell hag ez on bet atav degemeret mat ganeoc'h, ez eo ho merc'h...

yann — Ma merc'h? Daoust ha petra a c'hoarvez, ganti 'ta?

Erwan — Ya, ho merc'h! Hag-en ho pefe ar vadelezh da reiс anezhi din da bried? Ouf! Setu!

yann (Souezhet.) — O!... Ma merc'h Nolwenn? O! Erwan gaezh, setu aze! Em divrec'h, ma mab, ya ma mab kaezh! Setu aze ar gwellaс tra am eus klevet abaoe pell! Ya n'eo ket ur filhor am eus ennout, ar wech-maс, ur mab, sur. O! Setu aze un devezh 'vat!

erwan — Ha! gwall laouen on (O termal, pasaat a ra.) Hem! Trugarez!

yann —Ha lavar «tad» din bremaс, ma mab-

erwan — Ya, ma zonton! Ya, met Nolwenn?

yann — Nolwenn? 'Rez ket gwad fall ganti, ul lamm a raio gant ar joa, m'hel lвr dit! Ya laouen bras e vo! Sur on, emaс o soсjal ennout abaoe pell amzer! Karout a ra ac'hanout! Mont a ran d'he c'herc'hat diouzhtu! Eman er vйranda! Ha! ha! pebezh levenez! (Mont a ra kuit.)

Chomet eo Erwan e-unan, strafuilhet, pozaс a ra e dok, hag eс o vont hag o tont.

Erwan — Ah! Gwall laouen on, betek-henn! En em santout a ran gwelloc'h! Kement a boanioщ am eus gouzaсvet 'vit 'zhun! Hag ur waskenn bounner war ma jave! Keit-ha fenoz! Eurioщ, hag eurioщ ha ma c'halon o terc'hel da skeiс! Ha pasaat, kaouadoщ paz hag ur c'hwistell, o c'hwezhaс em bruched... hag analiс gant ar strimper, ha kemer takennoщ louzoщ! Ken e kouezhen skuizh-divi! Ha derc'hel e-giz-se!... Ya, d'am oad e tere d'ur paotr 35 bloaz eveldon bezaс dimezet. Kement a draoщ da deurel pled outo!.- Arabat gortoz, pe e kouezhin klaсv da vat! Ha Nolwenn, ur gaer a blac'h, honnezh! Un tammig farv, ya! Met atav he deus plijet din, ur plac'h a-zoare, a raio ur bried vat, ha savet mat... ha tout...!

Diviz II

Nolwenn o tont tre, gwisket eeun, ur sae plaen ganti.

nolwenn— Te, an hini eo, Erwan! Laouen on o welout ac'hanout!... Sell, ma zad en deus lavaret din e oa ur marc'hadour ouzh ma c'hortoz, dezhaс da werzhaс traoщ din! O labourat er gegin e oan, ha m'am befe gouezet em befe en em fichet bravoc'h!

erwan — Ne vern! Mat 'vel-se, dimezell Nolwenn, me ' gav din ez oc'h mistr evel-se!

nolwenn —Trugarez. Jentil out, Erwan!

erwan — Ha, laouen da welout ac'hanoc'h.

nolwenn— Na rez ket ardoщ ganin mкmes tra, Erwan! Nolwenn on bet evidout a-viskoazh, n'on ket?

erwan (Strafuilhet.) — Ya, emichaсs, ya (O huanadiс diaes, un tammig berr warnaс.) O, digarezit! (Kemer a ra e venveg hag analiс.) Ya, Nolwenn!

nolwenn— Mat an traoщ ganit, Erwan?

erwan — Ya, digarezit, n'eo mann 'bet!

nulwenn— Met petra a nevez du-se, ha da belec'h emaout o vont, gwisket ken cheuc'h-se?

erwan (Strafuilhet un tamm, o tennaс war bizied e vanegoщ.) — O! Netra a nevez, mar karit! Met... ar gwiniegi, arouez kaer a 7,0 ganto, laketa!

nolwenn— Hag an eost, a roio founnus ivez, gouez d'hor merour

erwan — Hag evit ar gwiniegi, sellit, me soсj e vefe mat kreskiс ar plantennadoщ, c'hoazh! Setu, ul lodenn a zo dres etre hor ferc'henntiezhoщ, aze lor heoliek Run Langudu a zo din a-us d'ar bradenn fraost Lanntraou, c'hoant 'm eus difraostan ha plantaс ur winieg eno!

nolwenn— Petra? Run Langudu ha pradenn Lanntraou?

erwan — Ya! An dachenn-se din, nepell eus ar stкr.

nolwenn —Tachennoщ deoc'h?

erwan — Ya, deomp emichaсs!

nolwenn — Nann, 'vat! Ha koad 'zo warno!

erwan — Nann, din (Sec'h.) hag ar gwez 'zo warno a vo diskaret ha lakaet naet an traoщ!

nolwenn — Ganeoc'h?

erwan — Emichaсs!

nolwenn — Met nann ma faotr!

erwan (Feuls.) — Oc'h ober goap 'oc'h?

nolwenn (Taer.) — N'on ket 'vat! Abaoe daou c'hant vloaz emaс an tachennoщ dister-se din, ha kement koad zo warno, daoust ma ne dalvezont ket kalz a dra!

erwan — Ya, gant aotre ma zad kozh! Ha deomp ez eo! Bez em eus dielloщ. (Taer, ha kreсv.) Dielloщ a lavaran, ha me a ziskouezo deoc'h!

nolwenn— Dielloщ, amaс ez eus kasedoщ dielloщ ivez! Pfui! N'eus ket ezhomm a zielloщ, din eo an douar-se, an holl a oar, ha mat pell 'zo!

erwan—N'eo ket.

nolwenn (Kreсvoc'h.)— Geo!

erwan—Gevier! Gevier! (Kreсv.) Peoc'h! (Strafuilhet.) O, berranal a zo warnon. (Tennaс a ra ar strimper eus e c'hodell hag analiс.) Gevier! Darbet eo bet din mougaс!

nolwenn(o hopal, fuloret.) — Ul laer! Laer, skraper, faizer-dielloщ, an holl a oar, fals-moneizerien ez eo ho familh!

erwan — Peoc'h! Pilpousez divergont!

Diviz III

Yaim Gerbras a zeu tre, buan, o klevout trouz.

yann — Selu aman trouz ha safar! Petra c'hoarvez amaс?

nolwenn — Sell, ma zad! Selaou! Run Langudu ha pradenn Lanntraou, da biv int?

yann — Met ma merc'h! Deomp-ni emichaсs! Du-hont e penn pellaс hor gwinieg vras.

erwan — Gaou! Ur vezh, ur skandal, klevet se!

yann — Holа, paotr yaouank, diwall, war a seblant ne anavezez ket an traoщ diwar ar maez, dre amaс!

erwan — Petra? Kenkoulz ha c'hwi, bepred! Ma lakaat a rez da c'henaoueg pe da imbisil!

yann — Nann, met bez 'ez eus tud fin a oar livaс ar wirionez, ha tud droch ivez!

nolwenn — Ha tad ho tad-kozh a oueze mat c'hoari gant madoщ an dud all!

erwan — Droch ac'hanoc'h! N'eus forzh, ne oa kred ebet da reiс da c'her ho tud kozh! (O tirollaс da c'hoarzhin.) hep kontan gwreg un eontr deoc'h nijet kuit gant person Lankeriek!

yann — Aze, paotr, mont a rez re bell! Ma klaskez afer ganeomp, e kavi da vestr, me lar dit!

erwan (Nec'het.) — O! Berranal warnon c'hoazh! (Kemer a ra e strimper.)

nolwenn (Oc'h ober goap.) — Ha sell 'ta, hennezh, ha na c'hell ket derc'hel en e sav hep e voutailh aezhenn! Un aotrou trevezet, ur pabur, ur poufer '

erwan ( Hanter-vouget.) — Ha c'hwi, skrapaerien holl, laeron, me a ziskouezo deoc'h, me a zesko...

yann (Oc'h ober goap, en ur zesrevel Ervan.) — Me a ziskouezo, me a ziskouezo! Ya, ar varnerien a lavaro ar gwir a zo anavezet gant an holl! Bepred o deus klasket tud ho familh tabut gant an holl, chikanerien tout, ha te evel ar re all! Ar vrud-se n'eo ket bet laeret ganeoc'h! Nann! (Dirollaс a ra da c'hoarzhin.)

erwan (Sfrafuilhet, mesk ennaс.) — N'hellan ken dianaliс! Poan-benn am eus! Fulennoщ o strinkaс em daoulagad! ' welan ket sklaer ken! O! Ma zok, ma zok!

nolwenn — Ya kerzh kuit alemaс, ha prim!

yann — Ya pe a-hend-all e tapan ma fuzuilh, ha diwall da zont dre amaс ken, pe e tommo dit, sac'h-laou!

erwan — O, mont a ran, mont a ran! Met c'hwi a glevo, ya. Me lar deoc'h! Mont a ra, en ur hejan e dok, hag en ur strebotiс.

Diviz IV

nolwenn— Sed amaс unan a ne vo ket gwelet diouzhtu!

yann — Ha gwell-a-se, ul lampon, ul lakepod, ur marmouz fall! Hag eс, un amezeg a-viskoazh! Pebezh prantad!

nolwenn — Ha prest da skrapaс n'eus forzh petra!

yann (Oc'h evan ur bannac'h dour.) — Ya, ha gant-se memes tra hon eus achapet d'ur gwalldaol, dre c'hras Doue!

nolwenn — Ur gwalldaol! Met ma zad, peseurt gwalldaol 'ta?

yann (O c'hoarzhin.) — Ya, ne gredi ket ac'hanon! Sonj‘ta! Deuet e oa, ha! ha!— Deuet e oa d'ober e c'houlenn.

nolwenn— E c'houlenn?

yann— Ya, ya, ur goulenn dimeziс, goulenn diganit dimeziс gantaс!

nolwenn (Strqfuilhet. hag o skrijal, ha kouezhaс e barr.) — Dimeziс ganin! Dimeziс! O! Kerzh buan, ma zad, ha laka anezhaс da zistreiс, ha diouzhtu! Red! Mar plij! O! Petra 'c'h eus graet! Ha dre ho faot ez eo!

yann — Dre ma faot? Gwelet ac'h eus! Ha kunujennet, gwallgaset ha lakaat anezhaс er-maez hoc'h eus graet! N'hellan ket mont!

nolwenn— Hast buan, red! Ma zad, ma tistroio buan! Ha se evit un tamm douar a netra! Atav 'ez out 'vel-se!

yann — Me! Pebezh gwalleur kaout ur verc'h da zimeziс! Lakael on vil! En em zistruj a zlejen kentoc'h!

nolwenn — Nann ma zad! Red, a laran dit!

yAnn — Ya, mont a ran! Pebezh mizer!

Mont a ra er-maez.

nolwenn — Ha! Pebezh enkadenn! Pebezh devezh!

Mont ha dont a ra, o virviс.

yann (O tont en-dro, en ur redek.) — Dont a ra, erru eo war ma lerc'h,

nolwenn — O! Mat, gwell a-se, gwell a-se!

yann — Lezel a ran ac'hanout! N'houllan ket luziaс an traoщ! Mont a ran...

Diviz V

Erwan a zeu tre, trubuilhet. Yann Gerbras a zo aet er-maez. Tres skuizh zo war Erwan, dianaliс a ra, e dog gantan en e zorn.

nolwenn (En ur vont dezhaс, ha kemer e zorn.) — Digarez ac'hanon, Erwan garet, ya pegen dispered on bet! Ha ma zad ivez! Ha pegen beulke on bet! Soсj mat 'm eus bremaс! Ya, gwir eo, emichaсs, Run Langudu ha pradenn Lantraou a zo dit, anat eo! A-viskoazh ez int bet dit! Azez aman, ma mignon!

erwan (Sioulaet, o kemer ar werennad dour a zo bet tostaet outaс gant Nolwenn). — Trugarez, ya, trugarez, se n'eo mann! Gwir eo! Ma' c'heus c'hoant c roan anezho dit! Pe da n'eus forzh piv!

nolwenn — Nann nann! Erwan, mir anezho, ha gra ganto 'pezh ac'h eus c'hoant.

erwan — Ya, evit ar reol eo! Evit ar reol! Met arabat sellout re strizh ouzh traoщ dister a seurt-se!

nolwenn— Ya! Hem!... Emichaсs. (Dezhi heh-unan.) Penaos sachaс anezhan war ar gaoz? Hag evel-se, emaoc'h o soсjal ober evit bloaz ur vendem kenkoulz ha warlene!

erwan (Dedennet.) — Ah! Ya, ha prientiс ar c'henstrivadeg evit priz kentaс ar gwellaс gwin Muskadig! Fiziaсs am eus! Bet em eus ar priz warlene, evel ouzez, ar vedalenn aour ; moarvat e vo diaes ober kenkoulz 'vit 'bloaz, daoust ma'z eo, evel ouzez, hor gwin, hag a-bell, an hini gwellaс er vro!

nolwenn— O, ne zislavarin kel ac'hanout! Met ... d'am sonj... e vo hon hini, ar votennad 'Heol Aour' en devo ar priz er c'henstrivadeg, ar wech-maс. Rak a-bell ar gwellaс perzhioщ a zo gantaс! Ha goude! (Sec'h un tamm.)... Dija warlene hor bet dleet kaout ar priz.

erwan — Penaos? Kaout ar vedalenn, pa 'z eo hon hini-ni en deus bet anezhi, rak an hini gwellaс e oa, ar sklaeraс, gant ar blaz , ar c'hwezh ...

nolwenn — Ya! C'hwezh ar sistr!

оrwan — O! Sot oc'h? N'anavezit netra, ‘vat, ho kwin-c'hwi n'en deus ket bet an trede priz zoken!

nolwenn— O! Arabat sellout re dost! Ya! Tud 'zo a lavar traoщ! Hag ar varnerien?

erwan — Petra? (Taer.)... Lavarit diouzhtu! Tamall a rit tud onest! Ha c'hwi? Un teod milliget a zo ganeoc'h!

nolwenn— Ha c'hwi ur spered bouc'h! Na rit ket ur c'henaouegez ganin! Memes tra!

erwan— Pfui! Gwelloc'h c'hoazh an dour du-se eget gwin. (Evaс a ra ur bannac'h.) Hag ho touaroщ, n'int ket evit reiс talvoudegezh d'ar rezin! Douar brein!

nolwenn (Hanter-vouget gant ar fulor.) — Petra? Hor rezin? An hini gwellaс dastumet er vro! Ne ouveez ket se?

erwan — A! Du-se ne vez ket gwalc'het zoken ar barrikennoщ, ha lakaet gwin enno, c'hwezh ar brein ganto! N'eo ket ur souezh, neuze. Divalav!

nolwenn (Hopal a ra, strafuilhet.) — Petra, gaouiad, gaouiad, pebezh divergontiz! Ha nann! Da gentaс Langudu ha bremaс hor muskadig!

Diviz VI

Yann Gerbras a zeu tre.

yann — Pebezh reuz ha cholori, amaс c'hoazh!

nolwenn— Ya, ma zad, daoust hag-eс e vez lakaet aman gwin e barrikennoщ lous? Ha n'eo ket hor botennad «Heol Aour» an hini gwellaс tout?

yann — Geo emichaсs, an hini gwellaс, an holl a oar se abaoe amzer ma zad!

erwan — An holl a oar em eus bet ar vedalenn warlene, hag em bo anezhi c'hoazh, n'eo kel ho chug-frouezh piket, ha n'eo mat nemet da zeviс ar stomok!

yann — Devet da empenn, da gentaс, hag empenn tud da familh, an Dourlosket! Ho moereb a oa bet ret he c'has da di ar re sot!

erwan (Strafuilhet.) — Ha c'hwi, sorser kozh, n'oc'h mat nemet da lakaat reuz e kement bodadeg a zo!

yann — Ha te, bepred, da dad... a oa ur pezh lonker!

Erwan a gemer krog en daol, n 'hell ken analiс.

nolwenn (Oc'h ober goap.) — A! Ur paotr ha ne c'hell ket c'hweshaat chug-rezin zoken, hep kouezhaс fall.

erwan—Bleupaj, bleupaj! ...A! Ma zad, ma zad... en em santout fall a ran... Ma c'halon, ma strimper! Berranal zo warnon. (Analiс a ra div pe deir gwech, gant ar strimper.)

YANN — Na divergont ar paotr-maс! O tabutal dibaouez, sotonioщ atav ganit!

erwan — O! O! Ar waskenn a zo warnon (Strebotal a ra.) 'an da vervel, sikour, harp (Horjellaс a ra.) ... Gevier, gevier! (Kouezhaс a ra war ar gador-vrec'h.)

yann — Sell, gwad irvin a zo gant hemaс.

noiwenn (Strafuilhet en un taol.) — O! O! Ma zad! Petra a c'hoarvez gant Erwan? (Tostaat a ra.) Sell pegen drouklivet eo! (Lopatat a ra war e zorn.) Marv eo, marv eo! (Krial a ra.)... Petra hoc'h eus graet ma zad!

yann (O tostaat.) — Ya, marv eo!

nolwenn (O tifronkal.) — O ma zad! Petra hoc'h eus graet, petra! Ar paour kaezh Erwan! Lazhet hoc'h eus anezhaс!

yann — Lazhet? Me? (Tostaal a ra gant ur werennad dour, ha klask dihuniс Erwan.) A! Analiс a ra. Fiсval a ra! Dont a ra war c'horre! Nann n'eo ket marv! Ev ur bannac'h, Erwan! Dihun, ma faotr kaezh!

nolwenn— A! Gwell a se! Gwell a se! Brav! Pare eo enta! Erwan gaezh! Erwan!

erwan (O fiсval.) — Petra 'zo? Petra 'zo? Pelec'h emaon! O ma zonton!

yann — Mat! Goustad, ma mab, goustad, bremaс!... Ha goude! (Tapout a ra a daol-trumm dorn Nolwenn, ha lakaaat anezhaс e dorn Erwan.) A! Ma bugale, brav ma faotr! Ya, ya! Bez laouen! Dimeziс a refet ho-taou! Ha dizale!

erwan (Hanter badaouet c'hoazh.) — Petra? Dimeziс? Me?

nolwenn — Ya! Ganin, Erwan garet! Ar goulenn dimeziс. En urzh emaс pep tra bremaс!

yann — Hag e vefot eurus! En em vriataat a c'hellit 'ta!

nolwenn — A, gwall laouen on! (Pokat a ra da Erwan.) Ha te, Erwan gaezh, laouen out?

erwan — A, ya, laouen on, Nolwenn garet!

yann — Kaer, diouzh ar c'hentaс! Ha bremaс eo ret lidaс an dra-maс en ur evaс ur bannac'h gwin gwenn.

erwan (O sevel trumm.) -— Met diouzh ma gwin-me ‘vat.

nolwenn — Nann 'vat! Diouzh hon hini-ni hag a zo an hini gwellaс!

erwan — Nann, ma hini eo ar gwellaс!

nolwenn — Ma hini!

erwan (Garv) — Ma hini, a lavaran.

yann — Peoc'h ho-taoщ! Diouzh an daou win e vo evet! Dimezet oc'h! Ha lidet e vo dizale an eured! 'M eus aon, e vo tabut ha chabous alies er menaj!

Genver 1998

Tavarn ar vretoned

J. C. Bozeg

 

( Un atant gwechall-gozh e Breizh-Izel. Ar vamm, ar verc’h, ar mab, an tad hag an amezeg. En diavaez, an diaoul hag e bevar : avel diroll, glav, grizilh, kazaс’h, bleizi o yudal, laboused-mor o krial, hag e se).

Ar Vamm

Ma Doue, hag ho tad a zo chomet er-maez dindan un amzer ar seurt-se!

Ar Mab

Ya, mammig, noziс a ra. Ret e vo dezhaс hastaс buan, mod all a-benn nebeud e vo paket gant an Hoper Noz.

Ar Vamm

T’eus ket mezh! Arabat lavaret seurt traoщ. Lavar seiz gwech buan-buan ha war a-dreсv ar pezh emaout o paouez lavaret. A vouezh izel. (D' ar verc’h, a zo o naetaat ar mogerioщ gant ur skubelenn). N'out ket fur, Maivon? N'ouzout ket? N’eus ket kalz arc’hant el lec’h ma vez gwiad-kevnid!

Ar Verc’h

Gouzout a ran, Mamm, met du-maс ez eus ur bern hag e vez atav berr an arc’hant ganeomp. (Unan bennak a sko war an nor).

An Amezeg

Digorit din buan, en anv Doue!

Ar Vamm

Piv eo? Faсch Kerstrobinell?

An Amezeg

Me eo, Marijan. Ha, m'hell lavar dit, n'eo ket brav bezaс er-maez d’ar mare-maс eus ar bloaz. Ne gredan ket kontaс deoc’h ar pezh am-eus gwelet.

Ar Vamm

 

Ur banne kafe ho-po, Faсch? (Egile a asant). Ha bremaс, dispakit hoc’h istor deomp 'ta.

 

 

An Amezeg

Klevet am-eus ar Garrigell, Marijan.

Ar Vamm

(Ober a ra sin ar groaz). O! ma Doue benniget! C'hwi zo sur, Faсch?

An Amezeg

Ken sur ha ma welan ac’hanoc’h bremaс. O tont en-dro eus Park ar C’hornandon nepell eus ho ti, neuze, am eus klevet "wik-wik"...-

Ar Mab

"Wik-wik"?

An Amezeg

"Wik-wik"... ya. Gwigour an Diaoul.

Ar Vamm

Ha 'peus ket gwelet netra?

An Amezeg

Eo. Eus a bell. Ur paotr bras, gwisket gant ur vantell zu, un tok ledan war e benn, hag ur falc’h ouzh e skoaz.

Ar Verc’h

Ur falc’h ouzh e skoaz, Jezuz benniget...

An Amezeg

Ya. Sklaer eo ar zeblant. Sin fall eo. Ha sin fall evidon. Unan bennak a zo o vont da vezaс sammet gant karrigell an Ankou, ha me a vo ar wech-maс.

Ar Vamm

Marteze n'eo ket evidout, piv oar?

 

An Amezeg

Evidon-me eo, Marijan. Mont a ran da gousket. Ma c’housk diwezaс. N'eus netra d'ober. An den, pa vez lakaet an deiz dezhaс, a rank sentiс. Kenavo er bed all, tudoщ. An interamant a vo 'benn disul da beder eur. (Mont a ra kuil).

(En diavaez e klever ar c’hlaz. Ne lavaront netra e-pad ur pennadig. Tamm-ha-tamm e klever gwigour ur garrigell).

 

An tad

(O tont tre). (Gwisket gant ur vantell zu, un tok war e benn, ur falc’h war e skoaz, hag ur blouzenn gantaс etre e zent). Pebez amzer vil, ma Doue! (Harpaс a ra ar falc’h ouzh ar voger). Gast a garrigell! Dav e vo din lardaс he rodoщ.

Ar Vamm

O ma Doue benniget! O chaokat louzaouenn an ifern emaout! Taol anezhi dioustu, peotramant e vi strobinellet! Ha laka da c’hodelloщ war an tu gin, buan, da vezaс digelc’hiet.

 

An Tad

Gouzout mat a rez n 'am-eus ket a c’hodelloщ.

Ar Vamm

Laka da vragoщ war an tu gin neuze

An Tad

Ne rin ket 'vat, an abadenn-maс a c’hell bezaс gwelet gant bugale. (Dezhaс e-unan). Nandedie, fidamdoustig, ma ne vefe ket a vatriarkat ganeomp e Breizh e kasfen an hini gozh aman da zutal...

Ar Vamm

Petra a c’hrozmolez?

An Tad

Netra, seurt ebed. Aie, me zo arru war ma bouzellou. Un tamm bara-amann am-bo, Marijan?

 

Ar Vamm

(Mont a ra da gerc’hat un dorzh vara). (D'ar verc’h). Sell 'ta pezh 'teus graet, Maivon! Lakaet 'teus an dorzh vara war an tu gin adarre

Ar Verc’h

(Ober a ra sin ar groaz). Jezuz Mari ma Doue!

Ar Vamm

(E-keit ha m'emaс an tad oc’h azezaс ouzh taol, hag o tennaс e gontell da vouilha an dorz). 'M-eus aon e ranki ober hanter-kant gwech tro an iliz war benn da zaoulin bremaс, mod all e chomi dizimez

Ar Verc’h

(Spontet). Ober a rin, Mamm.

An Tad

(Lakaat a ra an dorzh war an tu mat hag e vouilh anezi, goude ur begad pe daou). Ec'h... ec'h... ec'h....

Ar Verc’h

Petra a c’hoarvez gantaс?

Ar Vamm

Taget eo gant un tamm bara, me ‘gav din.

Ar Verc’h

Gant un tamm bara? N'eo ket posubl!

Ar Vamm

Eo. Echu eo. Marv eo. Ma merc’h, ur wech all, arabat e vo dezhaс disoсjal ober sin ar groaz war an dorzh vara a-raok bouilha anezhi!

 

Barzhaz Breizh

Aotrou Nann hag ar Gorrigan

 

 

An aotrou Nann hag e bried,                     Ken a gavas ur wazh vihan

Yaouankik-flamm ‘voent dimezet,            E-kichen ti ur Gorrigan,

Yaouankik-flamm dispartiet.                   

                                                                  Ha tro-war-dro un dachen flour ;

An itron e deuz ganet dec'h                       Hag eс da ziskenn d'evaс dour.

Daou vugel ken kaer hag an erc'h             

Unan zo paotr, an all zo merc'h.                         Ar Gorrig oa ‘tal he feunten

                                                                  O kribaс he blev hir melen,

- Petra c'houl ho kalon a vad,                   

P'ec'h euz ganet ur mab d'e dad?                        Hag o c'hribe gant ur grib aour

Livirit, m'her rei d'hoc'h timat :                          ('N itronezed-se n'int ket paour).

                                                                 

Kik kefelek a stank an diaz,                      - Penaos out-te ken dievezh

Pe kik karo ar forest c'hlaz?                      Da zont da strafuilha va gwez!

                                                                 

- Kik karo eo a gafen mat ;                        Dimeziс d'in bremaс refet,

Hogen poan vezo mont d'ar c'hoad.                   Pe e-pad seiz vloaz e sec'hfet ;                                                                           Pe a-benn tri deiz e varvfet.

An aotrou Nann pa he c'hlevas,                        

En e c'hoaf dero a grogas,                         - Dimeziс d'hoc'h me na rin ket

                                                                  Rak ur bloaz ‘zo on dimezet;

Ha war e varc'h du a lammas,                           

Ha d'ar forest c'hlaz ez eas.                       Da zisec'hiс ne chomin ket,

                                                                  Na ‘benn tri deiz ne varvin ket ;

War lez ar c'hoad pa oa degoue’et,          

Un heizez wenn en deuz gwelet ;               Met gwell eo d'in mervel bremaс

                                                                  'Get dimeziс d' ur Gorrigan!

Hag eс mont buhan war he zro                          

Ken grede (a)n douar dindano ;                          - Va mamik kaezh, ma am c'haret,

                                                                  Aozet va gwele ma n’eo ket ;

Hag eс mont war he lerc'h raktal               Gant ar c'hleсved ez on dalc'het.

Ken ‘rede an dour diouc'h e dal.                        

                                                                  Na livirit tra d'am fried,

Ha diouc'h e varc'h a beb kostez.              A-benn tri deiz ez vin beziet :

Ken a zeuas an abardaez ;                         Gant ur Gorrigan on bet skoet.

 

 

Hag a-benn tri devezh goude                     Ha war o brank diou c'houlmig wenn,

Ar wreg yaouank a c'houlenne :                         Hag int ken drev ha kel laouen,

                                                                 

- Livirit d'in-me, va mamm-gaer,               Eno 'kanaс da c'houlou de(izh),

Ha perak e sonn ar c'hleier?                      Hag o nijal d'an neсv goude.

                                                                 

Perak e kan ar veleien                              

War al leur-zi, gwisket e gwenn?              

                                                                 

En noz-maс mervel e deuz graet.              

- Ur paour-kaezh hor boa kemeret.          

                                                                 

- Va mamm-gaer din-me leveret,              

 Va aotrou Nann pelec'h eo aet?                        

                                                                 

- E kкr va merc'hig ez eo eet ;                   

E-berr e teuio d'ho kwelet.                       

                                                                 

- Va mamm-gaer gaezh livirit din,            

Ruz pe c'hlaz d'an iliz ez in?                     

                                                                 

- Va merc'hig deuet eo ar c'hiz                           

Da vout gwisket du d'an iliz. -                           

                                                                 

Pazenn ar vered pa dreuzas,                     

Bez he fried paour a welas.                      

                                                                 

- Pere hon dud-ni zo marvet,                    

Pa d-eo hon douar-ni fresket?                  

                                                                 

Siwazh! va merc'h, n’hallan nac'h mui:    

Ho pried paour a zo enni!                        

                                                                 

War he daoulin en em strinkas,                         

Ha biken goude ne savas                                   

                                                                 

Burzhuduz vije da welet,                                   

An nozh goude ma oa laket                      

An itron e bez he fried,                             

                                                                 

Gwelet diou wezenn derv ‘sevel                         

Diouc'h o bez nevez d'an uhel ;                          

 

An alarc’h

 

Un alarc'h, un alarc'h tramor (diou wech)           

War lein tour moal kastell Arvor!                       

                                                               

DISKAN                                                

                                                               

Din, din, daon, d'an emgann, d'an emgann, o!

Din, din, daon, d'an emgann ez ean!      

                                                               

Neventi vat d'ar Vretoned,                      Luc’h a daol e c’hoaf p’hen horell    

Ha mallozh ruz d'ar C'hallaoued!                         Ken e vrumenn an neb a sell

                                                               

Erru ul lestr e pleg ar mor,                      Pa c’hoari kleсv[2] ker kreсv e tarc'h

E ouelioщ gwenn gantaс digor;               Ken e taouhanter den ha marc'h.

                                                               

Digoueet an Aotrou Yann en-dro,                        - Darc’h atav, dalc’h, Aotroщ Dug,

Digoueet eo da ziwall e vro.                    Dao warne! Ai’ta! Bug-o! bug![3]

                                                               

D'hon diwall diouzh ar C'hallaoued,       Dalc'homp, Bretoned, dalc'homp mad,

A vac’hom war ar Vretoned.                   Arsav na truezh, gwad ouzh gwad!

                                                               

Ken na laosker ur youc'hadenn               Skrign a ra bleizi Breizh-Izel

A ra d'an aod ur grenadenn.                    O klevet embann ar brezel;

                                                               

Ken e son menezioщ Laz                                      O klevet ar youc’h e yudont;

Ha froen, ha trid ar gazeg c'hlaz.             Gant c'hwezh ar C'hallaoued e reont.

                                                               

Ken e son laouen ar c’heleir                    En heсchoщ, e-berr e welour

Kant lev tro-war-dro e pep kкr               O redek ar gwad evel dour

                                                               

Deut eo an heol, deut eo an haсv,                         Ken e yey ruz-glaou an houidi

Deut eo en-dro an Aotrou Yann!                         Hag ar gwazi gwenn o neuiс

                                                               

An Aotrou Yann a zo paotr mad                         Muioc’h  a bennoщ maro

Ker prim e droad hag e lagad.                 Eget e karnelioщ ar vro.

                                                               

Laezh ar Vreizhadez a sunos,                  Paotred Bro-C'hall, 'lec'h ma kouezhint

Ul laezh ken yac’h evel gwin kozh          Betek deizh ar varn e c’hourveint.

 

Betek deiz ar varn hag ar feustl

Gant an Trubard a ren ar reustl.

 

An diveradur euz ar gwez

Ray dour benniget war o bez!

 

Din, din, daon, d'an emgann, d'an emgann, o!

Din, din, daon, d'an emgann ez an!

Kanaouennoщ

Pardon Spezet

 

E pardon Spezet e oan bet (4)

Ur plac’h yaouank ‘m eus rankontret

Tralalalaleno, lalalalaleno, lalalalaleno la la lo (2)

 

‘Barzh ar park bras hon eus kousket

Ur verol vras am eus tapet

Tralalalaleno, lalalalaleno, lalalalaleno la la lo

 

D’un ospital on bet kaset

War un daol vras on bet lakaet

Tralalalaleno, lalalalaleno, lalalalaleno la la lo

 

Ha ma lost bras ‘zo bet troc’het

Dre ar prenestr ‘zo bet taolet

Tralalalaleno, lalalalaleno, lalalalaleno la la lo

 

Ur mell ki-bleiz ‘zo tremenet

Ha ma lost bras en deus debret

Tralalalaleno, lalalalaleno, lalalalaleno la la lo

Kanaouenn eured

 

A-berzh an dud nevez                                An trede anezhi

A-berzh daou bried                                   ‘vo d’ho mamm ha d’ho tad

Roit dezho soubenn laezh                                   Pere o deus glac’har

Nozh kentaс o eured                                  O tonet d ho kuitaat

                                                                 

Ha pa’z on deuet ekspress                        D’ar pevare taсva

Evit o regaliс                                             Breudeur ha c’hoarezed

An taсva kentaс ‘vo                                  Kement hini ho kar

D’ho pried ha doc’h-c’hwi                        Kerent ha mignoned

                                                                          

An eil taсva a vo                                       Bez’ ez eus glac’har ruz

D’an daou zen a enor                                ‘vit ar vamm hag an tad

O deus ho konduet                                             Gwelet o bugale

Eus taol a-rez d’an dor                              O tonet d’o c’huitaat

 

                                                                  En em garit ho-taou,

                                                                  An eil hag egile,

                                                                  Savit ho pugale

                                                                  E karantez Doue

 

 

KAN HA DISKAN

Ar c'hemener

 

 

Ton doubl gavotenn

 

Pa 'teue ar c'hemener d'am zi da labourat

'Benn ma teue veze kreisteiz dezhaс veze mintin mat

 

Dont a reas gant ar porzh ya sur 'n e berr bajoщ

E sac'h gantaс war e chouk 'tastum e nadozioщ

 

'N ur antreal 'barzh an ti :"Boсjour", ma n'eus laret

Hag an dud 'barzh an ti-maс tout emaint en o yec'hed?"

 

"O ya sur, met an hini kozh, ya omp braz ha bihan

Deus d'an nec'h 'ta, kemener, deus da gichen an tan.

 

Deus d'an nec'h 'ta, kemener, deus da gichen an tan

Da c'hortoz da zijuni, da domm da zaouarn bihan."

 

Pa oa debret dijuni komaсset da labourat

Ha heс da gontaс d'ar wreg dimeuz an tier mat.

 

"An deiz all bet e oan bet o 'wriat 'ban ur gкr

Ene oa ur wreg yaouank e ouie mat he micher.

 

Me 'm 'oa bet digant honnezh un troc'had mat a gig sall

Ur bolotenn amann dous ha ma devzjoщ 'hend all."

 

 

Ar c'hentaс gwezh 'moa graet al lez

 

 

Bal plinn

 

Ar c'hentaс gwezh 'moa graet al lez

Mari 'ra din c'hoarzhin

A oa da verc'h un intaсvez.

Mari 'ra ra dik a dak dik

Mari 'ra ra dik a dak dak

Mari 'ra din c'hoarzhin!

 

A oa da verc'h un intaсvez

A oa kannaс war vord ar wazh

 

Pa oa disoc'h ar ganadenn

Oamp aet hon daou d'ar waskadenn

 

Pa oa disoc'h ar waskadenn

Oamp aet hon daou d'al ledadenn

 

Pa oa disoc'h al ledadenn

Oamp aet hon daou d'an disheolienn

 

Oamp aet hon daou d'an disheolienn

Debriс per hag avaloщ melen


Библиография

 

Al Liamm, 1998, 311

Ar Bibl Santel, Ar Pevar Aviel, Al Liamm, 1969

Berthou, E. En Bro-Dreger a-dreuz ar parkeier, Hor Yezh, Lesneven, 1985

Bozeg J. C., Tavarn ar vretoned, Brud Nevez, Emgleo Breiz, Brest, 1990

Kergoat, l.. Krennlavarennoщ Brezhonek, Proverbes bretons, Coop Breizh, Spezet, 1996

Kervarker, Barzhaz Breizh, Hor Yezh, Lesneven, 1988

 

 


Словарь

 

g. - gourel   мужской род

b.- benel     женский род

n. -neptu     средний род (слово tra)

sing - единственное число у собирательных имен существительных

 

 

 

 

 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

 

abadenn, -oщ, b.

зрелище, сеанс

abardaez, -ioщ, g.

вторая половина дня, вечер

abeg, -oщ, g.

повод

a-bell

1. издалека

2. издавна

a-benn

по истечении какого-либо срока

a-benn ar fin                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

в конце концов

a-berzh

от лица кого-либо

achapaс, - et

избегнуть

adarre                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

снова

aes

легко

aezhenn, - oщ, b.

1. пар, испарения;

2. газ;

3. бриз, морской ветерок.

afer, -ioщ, b.

дело

a-greiz -holl

вдруг

a-hend-all

иначе

ahont (-hont)

там (далеко)

aozaс, -et

устроить

a-raok

раньше

a-ratozh

нарочно

arc'hant, g.

1. серебро

2. деньги

ard, -oщ g.

хитрость, манеры, церемонии

a-rez

на уровне

arouez, -ioщ, b.

знак, признак

arsav, -ioщ, g.

остановка

arvest, -oщ, g.

зрелище, спектакль, акт пьесы

Arvor

Арморика (старое название Бретани), иногда - побережье Бретани

askol, -enn (sing)

чертополох

atant, -oщ, g.

ферма

avaloщ-moc’h

дикая яблоня

avat

однако

avel, -ioщ, b.

ветер

a-viskoazh

всегда

avoultriezh, b.

супружеская измена

a-walc’h

достаточно

a-wechoщ

иногда

aze (-se)

здесь (не очень близко)

azen, -ed, g.

осел

azezaс -et,

садиться

a-zoare

достойный

badaouet

обалдевший

bae, -oщ, g.

залив

bag, -oщ, (bigi), b.                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

корабль

bageal, et

плыть на корабле

bale bro

бродить по свету

bannac'h

смотри banne

banne, -oщ, g.

небольшое количество жидкости

baot, -ed, b.

черепаха

barikenn, -oщ, b.

бочкa

barlen, b.

вербена

barlenn, -oщ, b.

колени

barnaс, -et

судить

barner, -ien, g.

судья

barr, oщ, g.

вершина, пароксизм

barrikenn, -ou

бочка

bazh, bizhier, b.

палка, дубинка, посох

bed, -oщ, g.

мир

begad, -oщ, g.

кусок

benniget

святой

benveg, binvioщ, g.

приспособление, инвентарь

bepred

всегда

bered, -oщ, g.

кладбище

bern, -ioщ, g.

большое количество чего-либо (груда, куча, толпа)

berr

короткий

berranalm b.

b. a zo warnon

одышка

у меня захватывает дыхание

betek

до, вплоть до

beulke, -ed, g.

идиот

beuziс, -et

тонуть

bev

живой

bez, -ioщ, g.

могила

beziaс, -et

похоронить

bihan

маленький

birviс, bervet

кипеть

bisig, -ou, g.

кошечка

biskoazh                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

никогда

biz, -ied, g.

палец

blaz, g.

вкус

bleiz, bleizi, g.

волк

bleupaj, -oщ, g.

глупость

bodadeg, -oщ, b.

собрание

bolontez, b.

воля

bord, -oщ, g.

берег, край

bouc'h, -ed, g.

козел

boued, -oщ, g.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

пища

boulc'haс, -et

начать (какое-либо дело)

boulom, -oщ, g.

мужичок

bourc'hiz, -ien, g.

горожанин, буржуа

bouzell(enn), -oщ, b.

кишка

bragoщ, bregeier, b.

штаны, брюки

bran, brini, b.

ворон

brank, -oщ, g.

ветка

bras

большой

brav

красивый

brein

плохой, испорченный, гнилой

breinaс, -et

испортиться

Breizh, b.

Бретань

Breizh-Izel, b.

Нижняя Бретань

bremaс

теперь, сейчас

breur, breudeur g.

брат, братья

brezhoneg

бретонский (язык)

brizhkredenn, -ou, b.

суеверие

bro, broiou, b.

страна

broen, -enn (sing), b.

камыш, тростник

bruched, -oщ, g.

грудь

brud, -oщ, b.

известность, слава.

brudet

известный

brug, - enn (sing), b.

вереск

brumenniс. -et

застилать туманом

bugel, bugale g.

ребенок, дети

buhez, -ioщ, b.

жизнь

buoc’h, saout, b.

корова

burzhuduz

чудесно

c’hoar, c’hoarezed, b.

сестра, сестры

c’hoari, -et

играть

c’hoazh

еще

c’hwez, -oщ, g.

запах

c’hwi

вы

chabous, -oщ, g.

семейная ссора

chadenn, -oщ, b.

цепь

chapel, -ioщ, g.

часовня

chas

собаки

chaсs, -oщ, b.

везение, удача

cheuc'h

шикарно

cheсch, -et

менять, меняться

chikaner, -ien, b.

склочник

chistr, -oщ, g.

сидр

c'hoarvezout, -et

случаться, происходить

c'hoazh

еще

cholori

шум, гам

chom, -et

1. оставаться

2. жить

3. находиться

4. проживать

chouk, g.

затылок

c'hwek

сладкий, приятный

c'hwezhaс, -et

дуть, свистеть

c'hwistell, -oщ, b.

свисток,

da

для (выражает значение дательного падежа)

danevelliс, et

рассказывать, повествовать

dant, dent, g.

зуб

dantelezh, -ioщ, b.                                                                                 

кружево

danvez, -ioщ, g.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

1. предмет (сюжет)

2. состояние (деньги)

3. материя

daou (g), div (b.)

два, две

daoulagad, -oщ, g.

глаза (пара глаз)

darbet eo

чуть было не...

dastum, -et

собирать

daсsal, -et

танцевать

debriс, -et

есть

dec’h

вчера

degas, -et

привести, принести

degemer, -et

принимать, привечать

degemer, g.

прием

degouezhout, et

прибыть

deiz, -ioщ, g.

день

dellezek

быть заслуживающим чего-либо

delwenn, -oщ, b.

скульптура, статуя

demat (deiz mat, devezh mat)

здравствуй(те)

den, tud, g.

человек, люди

derc'hel gant (da)

продолжать

derc'hel, dalc’het

держать

dere

социальный статус

derv, -enn (sing)

дубы (собирательное)

deskiс, -et

учить

desrevel, -et

передразнивать

deviс, -et

жечь, сжигать

dezhaс

ему

diaoul, -ed, g.

an diaoul hag e bevar

дьявол

черт знает что, ужас

diaoulek

дьявольский

diaoulez, -ed, b.

дьяволица

diavaez

наружная сторона

diaz

нижнее течение реки

dibaouez

непрерывно

dibec’h

безгрешный

dibenn-pred, g.

десерт

didrouz

бесшумный

diell, -oщ, b.

документ, архив

dienn-skornet, g.

мороженое

dievezh

невнимательный

difenn, -et

1. защищать

2. запрещать

difraostaс, -et

распахать, освоить землю

difronkal, -et

всхлипывать

digelc’hiaс, -et

расколдовывать

digeriс, digoret

открывать

digor

открытый, развернутый

digromm, -et

разогнуться

digwener

пятница

dihuniс, -et

будить

dijuni, -et

обедать

dilhad

одежда

dilun

понедельник

dimerc’her

среда

dimeurzh

вторник

dimeuz

здесь: предлог «о» (рассказывать о чем-либо)

dimezell

барышня

dimeziс, -et

венчаться

dindan

под

diouzhtu

сейчас же

dirak

перед

diredek, -et

прибегать

direizhaс, -et

мешать кому-либо (чему-либо)

direnkaс, -et

мешать кому-либо (чему-либо

diriaou                                                                                                   

четверг

diroc’haс. -et

храпеть

diroll

прил. разгульный,

сущ. распутство

dirollaс da c’hoarzhiс

расхохотаться

disadorn

суббота

disakr

не священный, оскорбительный для культа

disec'hiс, -et

иссохнуть

disheolienn, -oщ, b.

тенистое место

diskan, -oщ, g.

припев

diskaraс, -et

рубить

diskenn, -et

спускаться

diskrab, g.

ветреница

diskuizhaс, -et

отдохнуть

disoc'h

оконченный

dispakaс, -et

распаковывать, разворачивать (здесь: рассказывать)

dispartiaс, -et

расставаться, разлучать

dispered

неумный

dispign, -et

тратить

displegaс, -et

объяснять

dister

посредственный, незначительный

distreiс, distroet

возвратиться

distruj, g.

разрушение

disul

воскресенье

dit

тебе

divalav

некрасивый, уродливый

diveradur -ioщ, g.

капли стекающей жидкости

divergont

распущенный, развязный

divergontiz, b.

нахальство

divharr

ноги

divi

усталый

divrec'h

руки (обе руки)

diwall

осторожно!

diwar-benn

по поводу

dizale

тотчас же, без промедления

dizimez

незамужняя

donder, -ioщ, b.

глубина

donet (dont), deuet

приходить

dor, -ioщ, b.

дверь

douar, -oщ, g.

земля

Douarnenez

Дуарненез (название города)

Doue

Бог

dougen, -et

носить

dour, -ioщ, g.

вода

dozviс, -et

снести (яйцо)

draen, drein                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           , g.

кость у рыбы

dre

через, сквозь

dre forzh                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

1. насильно

2. (с глаголом) по мере того как

dremedar, -ed, g.

верблюд

droch

смешной, глуповатый

drouk

злой

drouklivet

бледный

du

черный

e(v)urus

счастливый

e-barzh

в, внутри

ebat, -oщ

развлечения

ebatal, -et

развлекаться

e-berr

скоро

eben                                                                                                                                                                                                                      

та, другая

echu

оконченный

echuiс, -et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

заканчивать

eeun                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

1. простой

2. прямой

egile

другой

eil

второй

eizh

восемь

ejen, -ed, g.

бык

e-kichen

возле

e-kreiz                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

посреди

ekspress

смотри a-ratozh

e-lec'h

вместо, вместо того, чтобы

elestr

гладиолус, ирис

embann, -et

1. объявлять

2. издавать,  опубликовывать

eme

говорит (сказал)

emgann, -oщ

битва

emichaсs

без сомнения, вероятно

empenn, -oщ, g.

мозг

en e goazez

сидя

en em dennaс kuit

уходить

en em gavout, et

оказываться

en em guitaat, et

расстаться

en em vountaс, -et

пролезать

en em vriataat, -et

обнять друг друга

en em zistruj, -et

покончить с собой

en he sav

сидя

en-dro da

вокруг

ene, -oщ

душа

enez­ouez, -ed, b.

рябчик

enkadenn, -oщ, b.

1. сужение, узкое место

2. сложная ситуация, кризис

eno

там

eog, -ed, g.

лосось

eontr, -ed, g.

дядя

eost, -oщ, g.

урожай

er-maez

наружу, снаружи

eseaс, -et

стараться

eskob, -ed.g.

епископ

estren

иностранный

eta, ‘ta, enta

так, итак

e-tal

около

etreze

между ними

eur, -ioщ, b.

час

eured, -oщ g./b.

свадьба

eureujiс, -et

выходить замуж

eus

из

euzhus

ужасный

evaс, -et

пить

evel

как

evelkent

тем не менее

evit

для

evlac’h, -enn (sing)

вяз

eс

может быть

faizer-dielloщ, -ien, g.

подделывающий документы

falc’h, filc’hier, b.

коса

fall

плохой

fals-moneizer, -ien, g.

фальшивомонетчик

faot, -oщ, b.

вина, ошибка

faou, faouenn (sing)

бук

farizian, -ed, g.

фарисей

farv

1. гордый

2. нарядный

feiz b.

вера

feiz fall, b.

недобросовестность

fenoz

этим вечером

fentus

смешной

feuls

грубо

feuntenn. -oщ, b.

источник

feustl, g.

наказание

fichaс (en em f.), -et

наряжать(ся)

fidamdoustig

черт побери

filhor, -ed, g.

крестник

fin

хитрый

fiziaсs, b.

доверие, уверенность

fizik, g.

физика

fiсval, -et

двигать, двигаться,

fliper­dour, g.

трясогузка

flour

1. мягкий, приятный

2. складный (о словах, речи)

foar, -ioщ, b.

ярмарка

foeltr, g.

молния

forest, -oщ g.

лес

forzh: ne rae forzh

здесь: не обращала на это внимания

fougasiс, -et

хвастаться

founnus

1. обильный

2. быстрый

fraost

неосвоенный (о земле)

fro(e)nal, -et

раздувать ноздри

fulenn, -oщ, b.

искра

fulor, -ioщ, g.

гнев

fuloret

рассерженный

fur                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

1. мудрый

2. послушный

fuzuilh, -ioщ b.

ружье

gad, gedon, b.

заяц

gadal

развратный

gall, gallaoued, g.

француз

ganeomp

с нами

gant

с

gant poan

с трудом

gaou, gevier, g.

ложь

gaouiad, -ed, g.

лгун

garidenn, -oщ, b.

подземный ход

garv

жестокий

gast, gisti

1. женщина легкого поведения

2. междометие типа «черт побери!»

gavr

коза

genaoueg, genaouierien, g.

придурок

genaouegez, -ed, b.

дура

genel, ganet

рожать

geotaj, g.

пырей

gerc’hat, -et

искать, приносить

gervel, galvet

звать

gevier (gaou)

ложь

gin: an tu gin

изнанка

gioc’h, ed, b.

кулик

glac'har, -oщ, b.

горе

glaz

колокольный звон (заупокойный)

goaf, ioщ

копье

goap (ober goap)

насмехаться

goap g.

насмешка, издевка

godell, godilhi, b.

карман

gopr, -oщ, g.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

плата, награда

gorre, -oщ, g.

поверхность

gortoz, -et

ждать

goude

после

gouel, -ioщ, b.

парус

gouel, -ioщ, g.

праздник

gouelaс, -et

плакать

goulenn, -et

просить, спросить спрашивать

goulenn, -oщ, g.

вопрос

goullo

пустой

gounit, gounezet

побеждать, выигрывать

gourc’hemenn, -et

приказать

gourvezout, et

лежать

goustad, goustadik

медленно, осторожно

gouzaсv, -et

страдать

gouzout, gouezet

знать

graet (ober)

сделан ( - а, - о)

gras

dre c'hras Doue

милость

по милости Божьей

grit (ober)

сделайте

grizilh, g.

град

grozmolat, -et

ворчать

gwagenn, -oщ, b.

волна

gwalc'hiс, -et

мыть

gwalldaol, -ioщ, g.

несчастный случай, несчастье

gwalleur, -ioщ, g./b.

несчастье

gwallgas, -et

плохо обращаться с кем-либо

gwareg, -oщ, b.

лук (оружие)

gwashaс

худший

gwaskadenn, -oщ, b.

выжимка белья, объятия

gwaskenn, -oщ, b.

приступ (боли, болезни)

gwaz, -ed, g.

мужчина, муж

gwaz, gwazi, b.

гусь

gwazh, -ioщ, b.

ручей

gweaс, et

выкручивать, выжимать ( о белье)

gwechall

давно

gwell a-se

тем лучше

gwelloc’h

лучше

gwelout, -et

видеть

gwennek, gwenneien, g.

грош

gwerz (gwerzeen), -ioщ, b.

песня, баллада

gwerzhaс, -et

продавать

gwez, -enn (sing)

деревья

gwez­tourmantiс

лиственница

gwiad-kevnid, gwiadennoщ-k., g./b.

паутина

gwigour, g.

скрип

gwin, -oщ, g.

вино

gwiniegi

виноградник

gwin-kousket

снотворное вино

gwir

верный, правильный, правдивый

gwir

1. сущ. правда

2. прил. правильный

gwreg, gwragez, b.

жена

gwriat, -et

шить

ha                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

и (союз)

hanter, -oщ, g.

середина

hanter-kant

пятьдесят

harp, -oщ, g.

поддержка

harpaс, -et

прислонять

hastaс, -et

торопиться, спешить

heizez, -ed, b.

лань

hej(er)­e­lost

трясогузка

henaс

старший

hennezh

тот (человек)

hent, -oщ, g.

дорога

heoliek

освещенный солнцем

heolm -ioщ, g.

солнце

hep

без

hepken

только

hevelep

такой же, тот же

hi

она

hini

1. тот, та, то

2. тот который, та которая.

hir

длинный- ая, - ое, -ие

hiviziken

отныне

hiziv

сегодня

hoalus

приятный

holen, -oщ, g.

соль

holl

все

homaс

она (букв. эта самая)

hopal, -et

кричать, звать

hoper noz, -erien, g.

ночной крикун (призрак)

horellaс, - et

потрясать, встряхивать

horjellaс, -et

покачиваться

ho-tiv

вы обе

houad, houidi, g.

утка

houarn

железный

houmaс

смотри: homaс

huanadaс, - et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

вздыхать

hud

колдовской

iliavm -enn (sing)

плющ

iliz, -oщ, b.

церковь

iliz-veur, ilizoщ-meur, b.

собор

imbisil, -ed, g.

идиот

int

они

intaсvez, - ed, b.

вдова

interamant, -oщ, g.

похороны

irvin, -enn (sing)

1.репа

2. ерунда

is

нижний

Ис: название легендарного города

iskis

странный

istor, -ioщ, g.

история

itron (intron), itronesed, b.

госпожа

ivez

тоже

Iwerzhon

Ирландия

jao, -edm -ioщ, g.

конь

jave, -oщ, g.

грудь

jentil

1. любезный

2. благородный

joa, -ioщ, b.

радость

Job

Иосиф

kador-vrec'h, kadorioщ-brec’h, b.

кресло

kaer

красивый

kafe, -oщ, g.

кофе

kalon, -oщ, b.

сердце

kalz

очень, много

kambr, oщ, b.

комната

kanadenn, -oщ, b.

стирка

kanaouenn, -oщ, b.

песня

kannaс, -et

стирать белье

kannerez, -ed, b.

прачка

kannerez-noz, -ed-noz

«ночная прачка», сверхъестественное существо

kant

сто

kaouad, -oщ, b.

приступ

karantez, -ioщ, b.

любовь

karet

любимый

kargaс, -et

загружать, наполнить

karnel, -ioщ, b.

оссуарий (хранилище останков на кладбищах)

karo g.

олень

karout, -et

любить

karreg, kerreg, b.

скала

karrigell, -oщ, f.

повозка, телега

karter, -ioщ, g.

квартал

kas, -et

1. послать, отправить

2. отвести, взять с собой

3. уносить, уводить, увозить

kased, -oщ

ящик

kastizaс, -et

наказать

Katell, katellig

Катерина

kavalier, -ed, g.

всадник

kavell, -oщ, g.

колыбель

kavout, -et

найти, находить

kazarс’h, g.

град

kazeg, kezeg, b.

кобыла

kazh, kizhier, g.

кошка

kazh­haleg, g.

сережки (ив)

kefeleg koad, g.

вальдшнеп

kefeleg, -ed, g.

бекас

keginm -oщ, b.

кухня

kein, -oщ, g.

спина

kejaс, -et

встретить

kelenn, -et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

учить

kelenner, -ien, g.

учитель

kelennerez, -ed, b.

учительница

kemener, -ien, g.

портной

kement hini

каждый

kemer, -et

брать, взять

Kemper

Кемпер (название города)

kenkent

тут же

kenkoulz

также

kennebeut

тоже (в отрицании)

kenstrivadeg, -oщ, b.

соревнования

kentaс

первый

kentel, -ioщ, b.

урок

kentoc’h

скорее

kerc’h, -enn (sing)

овес

kerc’hat, -et

пойти за чем-либо

kerc’heiz, -ed, b.

цапля

kerc'henn, g.

шея

kerent

родственники

Kerne

Корнуайская область

kerniel (korn)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

рога

Kervode

название замка

kerzhout, -et

идти, шагать

ki, chas, g.

собака

ki-bleiz, g.

овчарка

kiez, -ed, b.

сука

klask, -et

искать

klaсv

больной

klevout, -et

слышать

kleze, -ier, g.

меч

kloc’h, kleier, g.

колокол

klujar, klujiri, b.

куропатка

koad, -eier, g.

лес

koant

красивый

koantiri, b.

красота

kog, keger, g.

петух

koll, -et

1. потерять

2. проиграть

komaсs, -et

начинать

kompren, -et

понимать

komz, -oщ, b.

слово, мн. ч. слова, речи

kondaoniс, -et

обвинить, приговорить ( к смерти, тюремному заключению)

konduiс, -et

смотри kaset

kontant (bezaс kontant)

(быть) довольным

korn, -ioщ, g.

угол

korn, kerniel, , g.

 

kornandon, -ed, g.

Корнандон (корриган) - карлик, весьма распространенный персонаж бретонских сказок

koroll, -oщ, g.

танец, балет

korrigan, -ed, korrig, g.

Корриган - см. kornandon.

kouezhaс, -et

упасть

koulm, -ed, b.

голубь

koulskoude

тем не менее

kousket, -et

спать

kozh

старый

krampouezh, -enn (sing)

блины

kravatenn, -oщ, b.

галстук

krec’h, -ioщ, g.

верх, высота

kred, g.

доверие

krediс, -et

1. верить

2. осмеливаться

kreisteiz, g.

1. юг

2. полдень

kreiz ker

центр города

krenadenn, -oщ, b.

дрожь

krial, -et

кричать

krib. -oщ, b.

расческа

kribaс, -et

причесывать(ся)

kriz

жестокий

kroaz, -ioщ, b

крест

kuit

прочь

kunujenniс, -et

ругать

kкr, -ioщ, g.

город

kкrbenn, -oщ, b.

столица

labezaс, -et

здесь: закидать камнями

labour, ioщ, g.

работа

labous,-ed, g.

птица, птенец

laer, laeron, g.

вор

laezh, ioщ, g.

молоко

laezh-ribod, g.

кефир

lakaat, -et

1. положить

2. заставить кого-то сделать что-то

lakepod, -ed g.

мерзавец

lamm, -oщ, g.

прыжок

lammat, et

прыгать

lampon, -ed, g.

негодяй

lann, g.

утесник

Lanvaodez

название населенного пункта

laou, -enn (sing)

вши

laoulanig, g.

королек

lardaс, -et

смазывать

lart                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

жирный

lavarout, -et

говорить

lec’h, -ioщ, g.

место

ledadenn, b.

расстеливание по земле

ledan                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

широкий

lein, -oщ, g.

верх, макушка

lestr, listri, g.

корабль

lev, ioщ, b.

лье

levenez, -ioщ, b.

радость

lez, -oщ, g.

берег

lez: ober lez

ухаживать (за девушкой)

lezel, -et

оставлять

lezenn, oщ, b.

закон

lidaс, -et

отпраздновать

lireu

сирень

livaс, -et

красить, рисовать

livr, oщ, g.

фунт

loen, -ed,  g.

животное

loenig, loenedigoщ, g.

зверюшка

logod, -enn (sing), b.

мышь

lojeiz, g.

жилище

lonker, -ien, g.

пьяница

lopatat, -et

постукивать, пошлепывать

lost, -oщ, , g.

хвост

lous

грязный

louzaouenn an teil

хохлатка

louzaouenn ar skevent

медуница

louzou, louzaouenn (sing)

1. травы

2. лекарства

lugustr, -enn, (sing)

купава

lur, -ioщ, g.

франк (монета)

lutin, -ed g.

дух, нечисть

luziaс, -et

усложнять, запутывать

luziet

сложный, запутанный

ma

если

mac’homaс, -et

угнетать

madelezh, ioщ, b.

доброта

maen, mein, g.                                                                                        

камень

maez, -ioщ, g.

сельская местность

mallozh, ioщ, b.

проклятие

mamm, oщ, b.

мать

mamm-gaer, mammoщ-k., b.

свекровь, теща

mamm-gozh, mammoщ-k., b.                                                                                                                                                                               

бабушка

manac'h, menec'h, g.

монах

manati, -oщ, g.

монастырь

maner, -ioщ, g.

замок

mann, g.

1. пустяк

2. ноль

maouez, -ed, b.

женщина

maout, meot, g.

баран

mar plij

пожалуйста

marc’had, -oщ, g

рынок

marc'h, mirc’hed, kezeg, g.

лошадь

marc'hadour

торговец

mare, -oщ, g.

время

Mari

Мария

markiz, -ien, g.

маркиз

marmouz, -ien, g.

обезьяна

marteze

наверное

marv

мертвый

marv, -oщ, g.

смерть

mat

хороший

mat

хорошо

matezh, mitizhien, b.

служанка

matriarkat, b.

матриархат

me

я

me ho ped

я прошу вас

medalenn -oщ, b.

медаль

mein (maen)

камни

mel, g.

мед

melchon, --enn (sing)

клевер

mell

огромный

menaj, -oщ, g.

семья

menel, manet

оставаться

menez, -ioщ, g.

гора

menn, -ed, g.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

детеныш

merc'h, -ed b.

дочь

mereuri, -oщ, b.

ферма

merour, -ien, g.

приказчик, управляющий

mervel, marvet

умирать

mestr, -oщ, mistri, g.

хозяин, повелитель

mestrez, -ed, b.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

хозяйка, повелительница

mestrez-skol, b.

учительница младших классов

mestr-skol, g

учитель младших классов

met

но

meur a wech

часто

meur a zevezh

несколько дней

mezh, b.

стыд

mezv

пьяный

mignon, -ed, g.

друг

mil

тысяча

milin, -oщ, b.

мельница

milliget

проклятый

mineral

минеральный

mintin mat

раннее утро

mintin, -oщ, g.

утро

mirout, miret

хранить

mistr

стройный

mizer, b.

горе

moal

лысый

moereb, -ed, b.

тетя

moger, -ioщ, b.

стена

Moizez

Моисей

mojenn, -oщ, b.

легенда

mont kuit

уходить

mont, aet

идти, уходить

mor, -ioщ, g.

море

moualc’h, mouilc’hi, b.

дрозд

mougaс, -et

душить, задыхаться

mous, -ed, g.

юнга

mui

больше (отрицательная частица)

mut

немой

nac'h, -et

отрицать

nadoz, -ioщ, b.

иголка

naet

чистый

naetaat, -et

чистить, убирать.

nandedie

черт возьми

naon

голод

naren

не

ne vern

ничего страшного!

neb a

каждый, кто...

nec'h, g.

верх

nec'het

смущенный

nemet

только

nemeti

единственная

nepell

недалеко

nepred

никогда

netra

ничего

neuiс (neuial), -et

плавать

neuz, -ioщ, b.

эдесь: образ

neuze

тогда (может также означать: итак, и вот, и т. п.)

neventi

новости

n'hallan ket

не могу

ni

мы

nijal, -et

летать

notenn, -oщ, b.

1. оценка

2. счет в ресторане

noz, -ioщ, b.

ночь

noz-deiz                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

день и ночь

noziс

наступать (о ночи)

nozvezhm -ioщ, b.

ночь

oabl, g.

небо

oaled, -oщ, b.

очаг

ober, graet

делать

oberenn, -oщ, b.

произведение

o-daou

двое

olivez, olived, b.

оливки

onest

честный

ordinal

обычно

ospital, - ioщ, g.

больница

ostiz , -iem, g.

хозяин

ostizez, -ed, b.

хозяйка

outaс

от него

ouzh taol

за столом

ouzhpenn

к тому же

ouzhpenn-se

к тому же

padout, -et

длиться

paeaс, -et

заплатить

pakaс, -et

1. ловить, хватать

2. запаковывать.

palez, -ioщ, g.

дворец

paner, -oщ, b.

корзина

panez, -enn (sing)

пастернак (растение)

Paol, Paolig

Павел

paotr, -ed, g.

мальчик мужчина

paouez, -et

остановить(ся), переставать делать что-либо

paour

ar re baour

бедный

бедняки

par

равный

paradoz, ioщ, g.

рай

pardon, -ioщ, g.

крестный ход

pari , b.

пари

pariaс, -et

заключить пари

park, -eier, g.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

поле

pasaat, -et

кашлять

pato (patatez)

разг. картошка

pav, -ioщ, g.

лапа

pav-bran, g.

курослеп

pav-marc’h, g.

мать-и-мачеха

paz, g.

кашель

paz, -joщ, g.

шаг

pazenn, -oщ, b.

ступенька

pe

или

pe

какой, который (вопросительное местоимение)

peadra

что-либо, достаточное для чего-либо

pebezh

вот какой... ( в начале восклицательного предложения)

pec'hed, -oщ, g.

грех

pec'her, -ien, g.

грешник

pegaс, -et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

клеить (ся)

pegement

сколько? (о цене)

pegoulz

когда

pehini

который из...

peilhat, -et

чистить (об овощах)

pell

1. далеко

2. долго

3. давно

pelloc’h

дальше

pemp-ha-daou-ugent

сорок пять

penaos

как

penn, -oщ, g.

голова

penn-da-benn

целиком, полностью, везде

pennoщ-glin (war bennoщ da zaoulin)

колени

peoc'h!                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

здесь: тихо!

peogwir

потому что

pep

каждый

per

груша

Per, Perig

Петр

perc'henn, -ed

хозяин (здесь : помещик)

perc'henntiezh, -oщ, b.

владения

pere

которые

person, -ed, g.

приходской священник

perzh, -ioщ, g.

1. часть

2. участие

peseurt                                                                                                   

какой

petra

что

peukenniс, -et

кашлять

pevar

четыре

pevare

четвертый

pezh a garoc'h

то, что ты захочешь

pezh-c 'hoari

пьеса

pfui

тьфу!

pichon, -ed, g.

дикий голубь

pig, -ed, b.

сорока

pilpousez, -ed, b.

лицемерка

pinijenn, -oщ, f.

наказание

pinvidigezh, ioщ, b.

богатство

pinvidik

богатый

piv

кто

plac'h, merc'hed, b.

девочка, девушка

pladenn, -oщ, b.

1. блюдо

2. диск

3. дискета

plantaс, -et

сажать

plantennad, -oщ, b.

посадки растений

plasenn, -oщ, b.

площадь

pled, g. (teurel pled ouzh..)

обращать внимание на что-либо,

plegaс, -et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

сгибаться

plijadur, -ioщ, b.

удовольствие

plijet

довольный

plijout, -et

нравиться

plijus

приятный

plouzenn, b.

соломинка

poan, ioщ, b.

боль, страдание

pobl, -oщ, b.

народ

poent eo

пора

pokat, -et

целовать

polotenn, -oщ, b.

шарик, мячик, клубок.

pont, -oщ, g.

мост

porzh, ioщ, g.

порт

pounner

тяжелый

pourmen, -et

гулять

pradenn, -oщ, b.

луг

prantad, oщ, g.

эпоха, время

pred, -oщ, g.

еда

prefed, , -ed, g.

префект

prenestr, -oщ, g.

окно

prestiс, -et

дать взаймы

pri, -oщ, g.

грязь, глина

pried, oщ, g., b.

супруг или супруга

prientiс, -et

готовить

prim

быстро, живо

priz, -ioщ, g.

приз

priсs, -ed, g.

принц

rak

так как

raktal

тотчас же

rankontret

см. kejaс gant ub

rankout, -et

быть должным, быть нужным

rastell, oщ, b.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

грабли

re

очень, слишком

redadenn, b.

пробежка

redek, -et

бежать

reder, -ien, g

дергач (птица)

reder, -ien, g.

бегун

regaliс, -et

обрадовать

reiс, roet

давать

ren, -et

1. вести, проводить

2. царить

reol, -ioщ, b.

правило, установление

respont, -et

ответить

ret

нужно

reustl, -oщ, g.

беспорядок, хаос

reuz, ioщ, g.

разгром, разорение

rezin, -enn (sing)

виноград

ribotad, -et

сбивать масло

rod, -oщ, b.

колесо

rom, -oщ, g.

ром

Rostren

название города в нижней Бретани

rouanez (ar prajou, ar foenneg)

таволга (лабазник)

rouanez, -ed, b.                                                                                      

королева

rouantelezh, -ioщ, b.

королевство

roue, -ed, g.

король

rous

рыжий

roz sant erwan

марьин корень

roz, -enn (sing)

роза

ruz

1. красный

2. ужасный

sac'h-laoщ

мешок со вшами (ругательство)

sae

платье

safar

шум

saloсs, -oщ, g.

гостиная

samm, -oщ, g.

бремя, груз

sammaс, -et

погрузить, взвалить на себя

sant, sent

святой

santout, -et

чувствовать

se

этот, эта, это

seblant, -oщ, g.

нечто кажущееся, призрак, предзнаменование

seblantout, et

казаться

sed

вот

selaou, -et

слышать, слушать

sellout (ouzh), -et

смотреть (на)

seniс, sonet

1. петь

2. играть на музыкальном инструменте

3. звенеть (о колоколе)

sentiс, -et

слушаться

separiс. -et

расставаться

servijaс. -et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          

служить

setu

вот

seurt-se

такой, такая, такие

sevel, savet

1. поднимать

2. выращивать

3. воспитывать (детей)

sikour, ioщ, b.

помощь

sili, -enn (sing)

угорь

sin, -oщ, g.

ober sin ar groaz

знак

перекреститься

sioulaat, -et

утихнуть

skandal, g.

скандал

skarzhaс, -et

вываливать, сшибать

skeiс, skoet                                                                                            

бить, ударять

skiant, -oщ, b.

1. рассудок

2. опыт, знание

skingomz, b.

радио

sklaer

светло, ясно, понятно

sklaerig, b.

хохлатка.

sklavez, -ed, b.

рабыня

sklerijenn, -oщ, b.

свет

skluz, -ioщ

шлюз

skoaz, -ioщ, b.

плечо

skoazell, -ioщ, b.

помощь

skol, -ioщ, b.

школа

skoliad, skolidi, g.

школьник

skrapaс, -et

похитить

skraper, -ien, g.

вор, мошенник

skrign, -et

скалить зубы

skrijal, -et

1. вздрагивать

2. ужасаться

skubell, skubellenn, -oщ, b.

метла

skuizh

усталый

skuizh-divi

очень усталый

skwer, -ioщ, g.

пример

son, ioщ, b.

песня

soner, -ien, g.

музыкант

sorser, -ien, g.

колдун

sorserez, -ed, b.

колдунья

sot

глупый, сумасшедший

sotoni, -oщ, b.

глупость

soubenn, oщ, b.

суп

souezh, b.

удивление

souezhet

удивленный

soсjal, -et

думать

spered, -oщ, g.

ум

spern­gwenn

боярышник

spes, -oщ, g.

призрак

Spezet

название населенного пункта

spont, -oщ, b.

страх

spontet

испуганный

stagaс, -et

привязывать, прикреплять

stal, -ioщ, b.

магазин, лавка

stank, -oщ, b.

пруд

start

тяжело

ster, ioщ, b.

река

stok

вплотную

stomok, -oщ, g.

желудок

stouiс, -et

наклониться

straed, -oщ, b.

улица

strafuilhet

взволнованный

strebotal (strebotiс), -et

спотыкаться

strimper, g.

аэрозоль

strinkaс, et

1. брызгать,

2. бросаться, делать резкое движение

strobinellaс, -et

заколдовывать

strobinellerezh, g.

волшебство

strollad, oщ, g.

команда, группа

studiaс, -et

учить, изучать

stur, -ioщ, g.

штурвал

sur

точно

sutal, -et

свистеть

tabut, -oщ, g.

спор, ссора

tabutal, -et

спорить

tachenn, -oщ, b.

участок

tad, tadoщ, g.

отец

taer

нагло

takenn, -oщ, b.

капля

talvoudegezh, ioщ, b.

ценность

tamall, -et

обвинять

tamm, -oщ, g.

кусок

tammig, un tammig

немножко

tan, -ioщ, g.

огонь

tanet

горящий

taol, -ioщ, b.

стол

taol, -ioщ, g.

удар

tapout, -et

поймать, схватить

tarzh an deiz

рассвет

tarzh, -ioщ, g.

взрыв

tarzhaс, -et

взорваться, здесь - обрушиться

taсva, b.

проба (блюда)

te

ты

tec'hel, -et

уходить, убегать

teir, b.

три (женский род)

templ, oщ, g.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

храм

tenn

тяжелый, трудный

tenner, -ien, g.

стрелок

teod, -oщ, g.

язык

termal, -et

кряхтеть

terriс, torret                                                                                           

ломать

teurel, taolet

бросать, выбрасывать

ti, -ez, -er, g.

дом

ti-krampouezh, g.

блинная

timat

быстро

toenn, -oщ, b.

крыша

tomm

теплый, теплая

tommaс, -et

припекать, подогревать

tonton, g.

дядюшка

torr-penn, g.

трудная задача

torzh, -ioщ, b.

пирог, батон.

tost

близко

toull, -oщ, g.

1. дыра

2. нора

toupenn, -oщ, b.

хохол

tour, -ioщ, g.

башня

touzaс, -et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

стричь, брить

tra, -oщ n.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

вещь

traezh, -enn (sing)

песок

traitour, -ien, g.

предатель

tramor

заморский

-tre

очень (усилительная частица)

trec’h, g.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

победа

trede

 третий

tregas, g.

беспокойство

treiс, troet

вертеть, поворачивать

tremen, -et

проходить, идти мимо

tremener, -ien, g.

прохожий

tres, -oщ, g.

вид

tridal, et

дрожать

troad, treid, g.

нога

troc’haс, -et

резать, отрезать

troc'had, -oщ, g.

кусок

trouz. -oщ, g.

шум

trubard. -ed, g.

предатель

trubuilhet

взволнованный

truez, b.

жалость

trugarekaat, -et                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

благодарить

trugarez, b.

спасибо, сущ. благодарность

trumm

резко

tu, -ioщ, g.

сторона

tuchantik

скоро

tud nevez

молодожены

turc’h, g.

одуванчик

ugent

двадцать

uhel

высокий

unan

один

unan bennak

кто-то

unnek

одиннадцать

ur wech

однажды

vendem, g.

урожай (винограда)

verol vras, b.

дурная болезнь

vi, ui, u, vioщ, g.

яйцо

vil

плохой, дурацкий

votennad, -oщ, b.

1. содержимое бродильного чана,

2. весь виноград, собранный с данном году

war lerc'h                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

за кем либо

war-dro

вокруг, на расстоянии

warlene

в прошлом году

war-raok

вперед

wik-wik

скрип-скрип

Yann, Yannig

Иоанн

yaouank

молодой

yaouankik-flamm

очень молодой

yar, yer, b.                                                                                             

курица

yec'hed, g.

здоровье

youc’h, -oщ, g.

вой

youc'hadenn, -oщ, b.

крик

yudal, -et

выть

zoken

даже

Krennlavarennoщ.............................................................................................................................................................

Ar Bibl Santel........................................................................................................................................................................

Spesoщ noz...............................................................................................................................................................................

Pezhioщ-C’hoari..................................................................................................................................................................

Ar goulenn dimeziс..............................................................................................................................................................

Tavarn ar vretoned..........................................................................................................................................................

Barzhaz Breizh..................................................................................................................................................................

Aotrou Nann hag ar Gorrigan.....................................................................................................................................

An alarc’h.............................................................................................................................................................................

Kanaouennoщ......................................................................................................................................................................

Pardon Spezet......................................................................................................................................................................

Kanaouenn eured...............................................................................................................................................................

KAN HA DISKAN........................................................................................................................................................................

Ar c'hemener.........................................................................................................................................................................

Ar c'hentaс gwezh 'moa graet al lez........................................................................................................................

Библиография....................................................................................................................................................................

Словарь...................................................................................................................................................................................

[1] A ouie

[2] kleze

[3] междометия, побуждающие у битве